O dwujęzyczności natywnej
Czym jest dwujęzyczność natywna?
Dwujęzyczność w naturalnej (natywnej) formie pojawia się najczęściej, gdy spełnione są określone warunki. Najpopularniejsze dwa dotyczą rodziców, którzy albo posługują się różnymi językami, albo posługują się tym samym językiem, ale mieszkają w kraju, w którym językiem dominujacym jest inny, obcy dla nich język, np. jezyk angielski. Wówczas dziecko, mając kontakt z różnymi językami w domu, szkole i otoczeniu, w sposób naturalny, z łatwością nabywa kompetencje językowe i wyrabia w sobie naturalną dwujęzyczność.
Agnieszka Michalak-Korotkiewicz, współpracowniczka Centrum Badań nad Edukacją i Integracją Migrantów Pracowni Dydaktyki Języka Polskiego jako Obcego i Drugiego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie opisuje w artykule „Czym jest dwujęzyczność?”, zjawisko pełnej dwu- lub wielojęzyczności kiedy możemy mówić dopiero wtedy kiedy dziecko płynnie i bez problemu balansuje pomiędzy tymi rejestrami w obu (lub więcej) językach i intuicyjnie (nieświadomie) przechodzi z jednego sposobu komunikacji do drugiego.
Dzieci, które uczą się dwu lub więcej języków od najmłodszych lat, mają ogromną łatwość w tzw. “przełączaniu się” pomiędzy językami. To dla nich zupełnie naturalne.
Co MNIE wyróżnia?
Moim celem jest budowanie świadomości w społeczeństwie. Dwujęzyczność to nie problem, to szansa dla wszystkich uczniów i edukacji w Polsce.
Opieram się na doświadczeniu zawodowym oraz osobistym, będąc rodzicem dziecka dwujęzycznego. Bazujemy na potrzebach dzieci oraz nauczycieli. Dokonałam gruntownej analizy potrzeb poprzez ankiety i wywiady przeprowadzone z rodzicami oraz jednostkami oświatowymi.
W ostatnich latach w wyniku nasilenia się procesów migracyjnych obecność dzieci cudzoziemskich lub pochodzących z małżeństw mieszanych coraz wyraźniej zaznacza się w polskich realiach edukacyjnych. Dwu-czy wielojęzyczność uczniów przestaje więc być zjawiskiem marginalnym, a ich samych, ze względu na złożone uwarunkowania językowe, społeczne oraz psychologiczne, można postrzegać jako uczących się o specjalnych potrzebach edukacyjnych., przynajmniej w pierwszych 6 miesiącach przebywania w nowej przestrzeni językowo-kulturowej.
Bronię teorii, iż innowacyjne podejście do uczenia języka angielskiego jako drugiego (nie obcego), w obecnym czasie jest kluczowe, nie tylko dla dzieci powracających lub emigrujących, ale dla wszystkich uczniów. Wierzę, że dzieci dwujęzyczne będą wzorem i motywacją do podtrzymania oraz rozwoju zdolności językowych. Mimo upływu czasu i kompetencji zdobytych w Wielkiej Brytanii, ciągle się uczę, aby w pełni dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami oraz sprostać potrzebom uczniów w obszarze rozwoju umiejętności językowych w polskim systemie edukacji.
Uczeń imigrujący czypowracający?
Dzieci rodziców migrujących poza granicę Polski to…….
Uczeń powracający: urodzony w Polsce, uczęszczający do szkoły polskiej, wyjechał za granicę i tam uczęszczał do szkoły, a następnie powraca do Polski, posiada dobrą lub wystraczającą znajomość języka polskiego, tak, aby sprawnie posługiwać się nim podczas zajęć z różnych przedmiotów szkolnych.
Uczeń imigrujący: urodzony za granicą, tam spędza większość czasu, tam uczęszcza do szkoły, w Polsce bywa tylko okazjonalnie lub w ogóle, posiada znikome lub zerowe doświadczenie z językiem polskim.
POTRZEBA WSPARCIA ZE STRONY WŁADZ ORAZ JEDNOSTEK OŚWIATOWYCH.
Przyjęcie perspektywy zmian w polskim systemie edukacyjnym zmusza do refleksji nad rolą nauczycieli, terapeutów oraz rodziców w rozpoznawaniu potrzeb tej grupy uczniów i udzielaniu im koniecznego wsparcia. Sygnałem wskazującym na dostrzeżenie przez władze oświatowe tego problemu są zapisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw. W chwili obecnej oferowane są następujące rodzaje wsparcia i ułatwień po powrocie do Polski:
- dodatkowe godziny języka polskiego (minimum 2 godziny tygodniowo indywidualnie lub w grupach przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy)
- dodatkowe godziny zajęć wyrównawczych na wniosek nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne z danego przedmiotu – indywidualnie lub w grupach 1 godz. tygodniowo przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy (dodatkowe godziny języka polskiego i zajęć wyrównawczych – max. 5 godz. tygodniowo)
- oraz pomoc psychologiczno-pedagogiczna.
Po powrocie do Polski – pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w placówkach oświatowych polega na:
- rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz
- rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia
- wynikających w szczególności m.in. z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą, a także z trudności komunikacyjne wynikających ze słabej znajomości języka polskiego.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 532)
Już wkrótce dalsze wskazówki będzie można przeczytać we-booku, dedykowanym Wam zatroskani rodzice dzieci powracających do Polski i polskiego systemu edukacyjnego.
Tak naprawdę nie ma różnicy, w jakim wieku dziecko powraca do Polski. Ważne, aby przede wszystkim zadbać o przygotowanie do nowej rzeczywistości i zmierzenia się z tzw.„szokiem kulturowym.”
Z moich obserwacji wynika, iż 100% rodziców traktuje powrót do Polski jak przylot na wakacje. Przecież dziecko mówi po polsku, ma polskie korzenie itp. Jednakże 90% z nich doznaje szoku, po pierwszych dniach, tygodniach pobytu swoich dzieci w polskiej szkole. I nie jest to niczyja wina. Poprostu zarówno dzieci jak i nauczyciele potrzebują wsparcia/wskazówek.
Dlatego postanowiłam stworzyć e-book, miejsce w którym zatroskani rodzice i dzieci znajdą odpowiedzi na nurtujące ich pytania oraz podam wskazówki co zrobić w konkretnej sytuacji. Będzie to zbór studium przypadków bazujące na moim doświadczeniu w pracy z dziećmi dwujęzycznymi w Polsce i Wielkiej Brytanii, a przede wszystkim Waszych pytań i rozmów z Wami kochani Rodzice, które prowadzę już od niemalże 3 lat.
Będą to między innymi następujące treści:
- Jak przygotować dziecko przed powrotem
- Formalności/ potrzebne dokumenty z kraju przyjazdu dziecka
- Jak wesprzeć dziecko po powrocie do Polski i polskiego systemu edukacyjnego
- Praktyki przyjęć do szkół podstawowych i średnich
- Rozwój emocjonalny i intelektualny dziecka dwujęzycznego-na co zwrócić uwagę i jak komunikować się z nauczycielem
- Jak podtrzymać język natywny, np. angielski w polskiej szkole
- Jak zadbać o język natywny dziecka poza szkołą
- Omówię przykłady z życia szkoły oraz zajęć pozaszkolnych
- Moje doświadczenie w pracy z dzieckiem dwujęzycznym w Polsce i Wielkiej Brytanii.
STATYSTYKI, 2019
MIGRACJE ZAGRANICZNE NA POBYT STAŁY WEDŁUG KRAJÓW OBYWATELSTWA ORAZ GRUP WIEKU MIGRANTÓW.
IMIGRACJE-POLSKA DANE: GUS, 2019
- O G Ó Ł E M- 16909
- Z E U R O P Y-16134
- 0-4 lat- 5336
- 5-9 lat 2081
- 10-14 lat 593
- 15-19 lat 371
Po roku 2019, obserwuje się wzmożone powroty do polski, głównie z wielkiej Brytanii.
niestety na dzień dzisiejszy nie ma aktualnych danych co do ilości dzieci w polskich szkołach.
Jak pracuję?
Słucham nauczycieli/dyrektorów szkół, bazuję na ich potrzebach….
Niesamowicie ważną sprawą jest dla mnie komfort emocjonalny oraz intelektualny uczniów dwujęzycznych, tak więc już od 2019 roku organizuję cykle spotkań na żywo na facebooku, „Z dwujęzycznością mi po drodze.” Bazują one na potrzebach rodziców i ich dzieci.
Część pierwsza dedykowana jest przygotowaniu dziecka do powrotu do Polski i polskiego systemu edukacyjnego.
Część druga, wyjaśnia co rozumiemy przez rozwój emocjonalny i intelektualny dziecka w pierwszych dniach w polskiej szkole. Druga cześć dedykowana jest nauczycielom, dyrektorom szkół, pedagogom i psychologom.
Oto tylko niektóre tematy poruszane podczas cyklicznych spotkań na żywo (LIVE) oraz prowadzone szkolenia stacjonarne:
- Jak przygotować dziecko przed przyjazdem do Polski w kwestii wyboru szkoły, emocji, przyjaciół
- Co zrobić kiedy nauczyciel otrzymuje wiadomość, że do jego klasy dołączy dziecko dwujęzyczne. Co powinien zrobić nauczyciel aby zadbać o emocje i rozwój intelektualny dziecka w pierwszych miesiącach w szkole
- Jakie materiały pomocnicze wybrać aby skutecznie zaplanować lekcje
- Jak i czy oceniać dziecko w pierwszych miesiącach nauki
- Jak wykorzystać umiejętności i wiedzę ucznia w języku macierzystym podczas lekcji angielskiego oraz innych przedmiotów
- Jak wygląda planowanie integralne.
Jak szkolę?
- analizuję potrzeby szkoły: spotkanie, wywiad, ankieta, 30 minut darmowej konsultacji
- tworzę finalne szkolenie
- oferuję gotowe materiały zgodne z potrzebami placówki
- oferuję konsultacje po szkoleniowe